Heel wat mensen volgen het populaire programma Bake Off waarin Regula Ysewijn een van de juryleden is. Begin dit jaar publiceerde Regula een erg bijzonder boek, Van Wafel tot Koek genaamd. Daarin brengt ze de rijke bakcultuur uit de Lage Landen samen, in een boek vol prachtige foto’s en heerlijke bakrecepten. Dit is een van de gerechten uit haar boek.

Over dit recept voor potsuikervlaai vertelt Regula Ysewijn in de inleiding: “Deze suiker-puddingvlaai geeft een zalig, fluweelzacht mondgevoel met als contrast een zandachtig suikerstrooisel. Een van onze deelnemers aan Bake Off Vlaanderen kwam uit Vlaams-Limburg, waar vlaaien ook traditioneel zijn. Vier jaar later kwam ik toevallig in de bakkerij waar zij haar favoriete vlaai koopt en praatte met de bakker. Sinds ik de vlaai heb geproefd, is hij bij ons thuis ook een grote favoriet.

“‘Potsuiker’ is een wonderlijke term, want potsuyckere is in 15de-eeuwse kookteksten suiker die van harde suikerbroden (kegels) werd geschraapt. In Een notabel boecxken van cokeryen, het eerste gedrukte kookboek in het Nederlands, vond ik saenvladen, een flanachtige puddingtaart (zonder bodem) gezoet met potsuyckere. Het recept dat daaraan voorafgaat in het boek is gouwieren, een baksel van kaas en eieren – het is niet duidelijk of het een bodem had – bedekt met eierdooiers en suiker. Na het bakken wordt er potsuyckere overheen gestrooid. Misschien dacht een lezer naar aanleiding van het eerste recept dat suiker over een gebakken taart strooien een goed idee was en deed diegene dat ook bij de tweede taart. De flan kreeg een bodem, de suiker werd met wat boter en bloem gemengd et voilà, je hebt een potsuikervlaai. Zou het zo simpel zijn? Soms gaan die dingen zo, maar we kunnen het niet met zekerheid zeggen. Wat we wel weten, is dat deze vlaai niet in 17de-, 18de- of 19de-eeuwse kookboeken voorkomt.”

Uit: Van Wafel tot Koek, Regula Ysewijn, Carrera Culinair, februari 2023